Wystawa Marka Szali „Duch i Materia”

Ekspozycja w formie retrospektywnej ukazuje po raz pierwszy tę część dorobku twórczego, którego wspólnym mianownikiem poprzez miejsce realizacji, inicjatorów przedsięwzięć, a także osobiste związki autora, jest Zakopane - punkt na mapie, który zdecydował o biografii i drodze artystycznej autora. Miejsce o szczególnym klimacie historycznym, intelektualnym i twórczym. 

Prezentowane rezultaty aktywności plastycznej są owocem wielopłaszczyznowej współpracy z władzami samorządowymi, instytucjami kultury i kościołem przy realizacji największych, spektakularnych imprez kulturalnych i społeczno-politycznych w ostatnim dwudziestoleciu, takich jak m.in. scenografia Pawilonu Polskiego na targach turystyczno-przemysłowych Unii Europejskiej - FOIREXPO - 1994 Annecy, scenografie i oprawy plastyczne wielu edycji Międzynarodowego Festiwalu Folkloru Ziem Górskich, scenografie dwóch ceremonii otwarcia i zamknięcia Zimowych Uniwersjad - Zakopane 1993, 2001, autorska koncepcja ołtarza papieskiego na Wielkiej Krokwi - Msza Pontyfikalna w 1997, realizacja Wigilii Polskiej w Watykanie (Stół, Choinka, Szopka) 1997 Rzym, Giewont w Ogrodach Watykańskich -Watykan 2003. Te wydarzenia promujące Zakopane gromadziły tysiące ludzi na widowni i miliony przed ekranami. Założenie ideowe ekspozycji opiera się na zestawieniu dwóch biegunów procesu kreacji: pierwszej koncepcji i ostatecznej realizacji - matrycy i odbitki, szkicu i skończonej rzeźby, projektu i gotowej scenografii, zadań często realizowanych przy udziale ciężkiego sprzętu i setek wykonawców, a czasem w samotnym wielomiesięcznym zmaganiu w pustej pracowni. Pomiędzy tymi punktami zawarta jest nieartykułowana faza procesu  - ten obszar "technologii", który jest zawsze osobistą tajemnicą pozostawioną wyobraźni i ciekawości widza. Wzdłuż tak wyznaczonej osi: inspiracja-koncepcja-realizacja, usytuowane są kontrapunktowo rysunki, grafiki i rzeźby "osobiste", intymne kameralne formy dedykowane najbliższym i własnej niełatwej autobiografii. To one są ziarnem, początkiem, punktem odniesienia dla dużych projektów i realizacji. To w tym osobistym mikrokosmosie rozstrzygają się kwestie zasadnicze realizowane potem w monumentalnej skali wnętrza, sceny, świątyni lub pleneru.

Marek Szala

Urodzony 19.08.1958 w Lubsku, woj. lubuskie, syn polskiej rodziny wypędzonej z ,,ziem utraconych” na ,,ziemie odzyskane”. Absolwent wydziału rzeźby zakopiańskiej Szkoły Kenara - 1978. W latach 1979-81 odbył służbę wojskową w 29 pułku czołgów w Żaganiu. W 1986 roku ukończył studia w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych na wydziale grafiki – dyplom w pracowni miedziorytu.

W latach 1986-1998 wychowawca i nauczyciel przedmiotów artystycznych i zawodowych w Państwowym Liceum Sztuk Plastycznych im. A. Kenara w Zakopanem. Po realizacji ołtarza papieskiego w 1997 r. całkowicie poświęcił się samodzielnej pracy artystycznej w zakresie rzeźby, grafiki, projektowania i scenografii, ze szczególną estymą dla sztuki sakralnej. 

Całość ekspozycji uzupełniona jest obszerną dokumentacją fotograficzną i filmową.

Czerwcowa wystawa jest pierwszą indywidualną wystawą Marka Szali w zakopiańskiej galerii na przestrzeni 30 lat pracy twórczej.