I wreszcie, po 123 latach, a w wypadku Spisza po 149 latach Polacy wybili się na niepodległość. O tę niepodległość biły się Legiony Józefa Piłsudskiego, o wolność i przyłączenie Kresów biła się Błękitna Armia Józefa Hallera, wolność wywalczyli Polacy w zwycięskim Powstaniu Wielkopolskim. Czyn zbrojny szedł w parze z działaniami dyplomatycznymi Ignacego Paderewskiego i Romana Dmowskiego. Piórem i aktywnością patriotyczną wsparł idee niepodległościowe Stefan Żeromski.
Tym Polakom winniśmy cześć, tym Polakom należy się nasza pamięć!
W 100. rocznicę odzyskania przez Polskę niepodległości, z inicjatywy zakopiańskiej społeczności odbywają się koncerty, wystawy, konferencje, prelekcje, wydarzenia sportowe. Jedną z rocznicowych upamiętnień jest ekspozycja historyczna (broń, mundury, odznaczenia, obrazy, fotografie) w sanktuarium Matki Bożej Objawiającej Cudowny Medalik na Olczy w Zakopanem. Wernisaż wystawy poświęconej żołnierzom Wojska Polskiego walczącym w I i II wojnie światowej, którzy byli związani z Podhalem odbędzie się w dniu 15 sierpnia 2018 roku o godzinie 16.00. Warto pamiętać, że jest to Święto Wojska Polskiego obchodzone na pamiątkę Bitwy Warszawskiej. Następnie zostanie przedstawiona opowieść multimedialna Idee wolnościowe w Zakopanem przed 1918 rokiem. Natomiast tego samego dnia o godzinie 20.00 w restauracji „Żabi Dwór” posiady patriotyczne poprowadzą Jacek Walczak i Adam Kitkowski, a punktem kulminacyjnym będzie wystrzał armatni (jak co roku) z okazji zwycięstwa nad Armią Czerwoną w 1920 roku.
Wystawa przedstawia przykładowe sylwetki żołnierzy i oficerów z I i II wojny światowej, którzy bezpośrednio lub pośrednio byli związani z Podhalem. Prezentowane są również zdjęcia górali wcielonych do armii austriackiej i Wielkopolan wcielonych do armii pruskiej. Osobna grupę na ekspozycji stanowią zdjęcia legionistów, którymi dowodził brygadier Józef Piłsudski i zdjęcia żołnierzy Błękitnej Armii, którą dowodził generał Józef Haller. Na wystawie w sposób szczególny przedstawiono postaci dwóch generałów związanych z Podhalem – gen. bryg. Andrzeja Galicy i gen. bryg. Mieczysław Borutę – Spiechowicza. Ciekawym akcentem historycznej ekspozycji są przykładowe eksponaty broni od postania styczniowego do drugiej wojny oraz umundurowanie wojskowe armii polskiej i angielskiej. Kustoszem wystawy jest Adam Kitkowski. Wystawa będzie otwarta codziennie w terminie od 15 sierpnia do 15 listopada 2018 roku. Organizatorzy serdecznie dziękują osobom, które udostępniły pamiątki rodzinne i swoje zbiory: Dorocie Sterbie, Marii Brzeczce, Andrzejowi Królowi – Łęgowskiemu, Jakubowi Kȕgerowi z Zakopanego, Wacławowi Ustupskiemu z Chicago, Janowi Dudkowi z Gronia, Markowi Fijałkowskiemu z Piły. Organizatorzy dziękują również ks. proboszczowi Jerzemu Grzybowi za przyjęcie wystawy pod dach świątyni.
Wieszcz narodowy, Adam Mickiewicz pisał: Jeśli zapomnę o nich, Ty Boże na niebie, Zapomnij o mnie! Zatem nie zapominajmy o żołnierzach - bohaterach żołnierzach, którym zawdzięczamy wolną ojczyznę i niepodległe państwo.
Adam Kitkowski